1735

Περπάτησα μια ώρα και πήγα στο μικρό μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, που ονομάζεται Κουκά, από το χωριό στο οποίο βρίσκεται. Το χωριό ήταν τότε εντελώς κενό και δεν είχε καθόλου πληθυσμό, εκτός από μία ή δύο κατοικίες.

Αυτό το μικρό μοναστήρι … εξαρτάται από τον επίσκοπο της Κύπρου*. Αρχικά δεν υπήρχε μοναστήρι, αλλά μόνο μια ενοριακή εκκλησία. Όταν το χωριό εγκαταλείφθηκε και η εκκλησία παρέμεινε κενή, ένας ιερομόναχος εγκαταστάθηκε εκεί με λαϊκούς αδελφούς για να επιτηρεί τον τόπο. Μετά τον θάνατό του, εγκαταστάθηκε ένας άλλος, ύστερα πάλι άλλος, και έτσι κατοικούν εκεί μέχρι σήμερα, ο ένας μετά τον άλλο, ζώντας με την εργασία των χεριών τους και τη γεωργία.

Αφού διανυκτέρευσα εκεί, άρχισα την ανάβαση στο βουνό Τρόοδος.

 

*επίσκοπος της Κύπρος = επίσκοπος Κιτίου

Σταυρός λιτανείας από την 
Ιερά Μονή Κουκά, 12ος αι. 
(© Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου)
Σταυρός λιτανείας από την Ιερά Μονή Κουκά, 12ος αι. (© Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου)
Ο νεότερος Σταυρός της Κουκάς που περιέχει στο εσωτερικό τμήμα του Τιμίου Ξύλου και λίθο από τον Γολγοθά (© Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού)
Ο νεότερος Σταυρός της Κουκάς που περιέχει στο εσωτερικό τμήμα του Τιμίου Ξύλου και λίθο από τον Γολγοθά (© Ιερά Μητρόπολη Λεμεσού)

«Ἡ μακαρία Ἑλένη …

δὲν ἀκριβολογήθη προσέτι ἡ καλὴ μήτηρ τῶν Κυπρίων,

νὰ ἀφήσῃ καὶ εἰς ἄλλα μέρη τῆς νήσου ἱερὰ ἐκ τούτου [του σταυρού] ἀναθήματα,

ὡς εἰς χωρίον Κουκᾶ τὰ τρίμματα τοῦ τιμίου ξύλου».

Αρχιμανδρίτης Κυπριανός, Ἱστορία χρονολογικὴ τῆς νήσου Κύπρου, Βενετία 1788, σ. 142

  • Αθ. Παπαγεωργιου, τιμιοσ σταυροσ κουκα - polignosi