1735
Την επόμενη ημέρα, μετά το μεσημέρι, πέρασα στην απέναντι πλευρά του βουνού και έφθασα, ύστερα από πεζοπορία μιας ώρας, σε ένα χωριό ονομαζόμενο Όμοδος … Είναι υπό τη δικαιοδοσία του Επισκόπου Πάφου. Υπάρχει ένας ναός του Τιμίου Σταυρού με τρούλλο.
Κατέχει μέρος του σχοινίου, με το οποίο δέθηκε ο Χριστός κατά τα Πάθη του. Είναι λεπτό, όπως τα σχοινιά στα οποία κρεμάζονται τα καντήλια στους ναούς. Υπάρχουν λίγα σημάδια (κηλίδες) ορατά σε αυτό∙ το χρώμα του είναι ερυθρό και κιτρινόμαυρο. Λένε ότι κηλιδώθηκε με το αίμα του Χριστού. Είναι άγνωστο κάτω από ποιες περιστάσεις και πότε ανακαλύφθηκε. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για αυτό στην παράδοση ή στους κώδικες του ναού. Λέγεται μόνο ότι βρέθηκε σε θάμνο, μετά από κάποιο όραμα.
Ο ναός είναι στο μέσο του χωριού και ονομάζεται από τον λαό «Ο Σταυρός του Μόδου», από το όνομα του χωριού.
Είχα την ευτυχία να προσκυνήσω εκεί για δεύτερη φορά. Την πρώτη φορά προσκύνησα όταν ήρθα τυχαία στην Κύπρο, μετά την επιστροφή μου από την Αγία Πόλη.
«ἡ μακαρία Ἑλένη …
ἀφιέρωσε μέρη ἐκ τοῦ τιμίου ξύλου διὰ τὴν προφύλαξιν τῆς νήσου,
καὶ τῶν κατοίκων της καύχημα …
καὶ εἰς τὸ Ὅμοδος μέρος τοῦ Καννάβου μεθ’ ὃν ἔδεσαν τὸν Κύριον οἱ παράνομοι».
Αρχιμανδρίτης Κυπριανός, Ἱστορία χρονολογικὴ τῆς νήσου Κύπρου,
Βενετία 1788, σσ. 141-142.
«Εἰς τὸ Ὅμοδος εἶναι ἄλλος περίφημος ναός, ἀφιερωμένος καὶ αὐτὸς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Σταυροῦ, εἰς τὸν ὁποῖον εὑρίσκεται ἄλλο τόσον τίμιον ξύλον … Εἰς αὐτὲς τὲς ἐκκλησίες συντρέχει πολὺς λαὸς κάθε χρόνον καὶ γίνονται καὶ μεγάλα παναγύρια, μάλιστα εἰς τὸ Ὅμοδος, ὁποὺ συντρέχουν πολλοὶ ἀσθενημένοι, οἱ ὁποῖοι, μεσιτεύοντας νηστεῖες, προσευχὲς καὶ ἄλλα καλὰ ἔργα, ὑγιαίνουσιν ἀπὸ τὲς ἀσθένειές των».
Νεόφυτος Ροδινός, Περὶ ἡρώων, στρατηγῶν, φιλοσόφων, ἁγίων καὶ ἄλλων ὀνομαστῶν ἀνθρώπων, ὁποῦ εὐγήκασιν ἀπὸ τὸ νησὶ τῆς Κύπρου,
Ρώμη 1659, σ. 141.
πανηγυρη τιμιου σταυρου ομοδους 1996
video
«Ο άγιος Πανάρετος, επίσκοπος Πάφου, φρόντισε για την ανακαίνιση της Μονής Τιμίου Σταυρού Ανώγυρας, η οποία, σύμφωνα με επιγραφή στη βάση αργυρεπίχρυσου ξύλινου σταυρού πραγματοποιήθηκε το 1773: “ΕΓΕΙΝΕ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΟΣΜΗΜΑ ΔΙΑ ΔΑΠΑΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΙΕΡΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΦΟΥ Κ[ΥΡΙΟ]Υ ΠΑΝΑΡΕΤΟΥ ΠΑΡ’ ΟΥ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΨΟΓ'”.
Ο σταυρός αυτός σήμερα φυλάσσεται στον ναό του Τιμίου Σταυρού Ομόδους και αναφέρεται ότι περιέχει τεμάχιο Τιμίου Ξύλου. Όπως μαρτυρείται στην ανωτέρω επιγραφή, διακοσμήθηκε με την παράσταση της Σταύρωσης με δαπάνες του αγίου Παναρέτου, ο οποίος, πιθανότατα, μερίμνησε και για τη μεταφορά του».
Κ. Κοκκινόφτας, Οι άγιοι της Περιστερωνοπηγής Αναστάσιος και επίσκοπος Πάφου Πανάρετος,
Λευκωσία 2015, σσ. 68-69.
